Van alle leerlingen in het voortgezet onderwijs - ruim een miljoen in Nederland - zal de aanvang van een nieuw schooljaar voor de verse lichting brugklassers waarschijnlijk het spannendst zijn. Het is díe groep die enkele weken geleden nog als meest ervaren helden en heldinnen werd gezien op de basisschool. Er werd naar ze opgekeken, veel jongere kinderen verlangen immers ook naar de status die nou eenmaal hoort bij het afzwaaien als  ‘schooloudsten’ in groep 8. Ze hebben alle groepen in het primair onderwijs met goed gevolg doorlopen, vanaf de speelhoek tot en met de afsluitende eindtoets en de musical. Deze leerlingen hebben kortom een prachtige basis gelegd voor het zogenaamde échte werk op de volgende school, waar nu zo goed als alles nieuw voor ze zal zijn.

Nieuw

Wanneer ik in het digitale woordenboek aanvullend zoek naar de term ‘nieuw’, stuit ik op synoniemen als ‘aankomend’, ‘pril’, ‘recent’, ‘onbekend’ en ‘onervaren’. De vraag is: hoe lang zullen deze woorden van toepassing blijven op de jongste lichting leerlingen in elk willekeurig schoolgebouw in ons land? Vanaf het moment dat het geluid van de eerste bel te horen zal zijn, zullen deze krachttermen reeds aan inflatie onderhevig zijn en krijgen ze onbewust al direct te maken met de eerste regels die gelden: zoek het juiste lokaal en wees op tijd voor de les.

Tijdens deze speurtocht, die ook de rest van de dag en nog veel andere schooldagen zal kenmerken, zullen de schooljongsten al enkele beproevingen moeten doorstaan. Bijvoorbeeld in de vorm van het dragen van een grote last op hun schouders (lees: schooltas). De ouderejaars hebben weinig oog voor de nieuwe lichting en lopen cool naar de plek waar ze worden verwacht. De ongeschreven regels der hiërarchie zijn plotseling compleet op z’n kop gezet. Als nieuweling in het voortgezet onderwijs start je eigenlijk weer in groep 1. Maar dan van de grote school. 

Herinneringen

Als jonge scholier ben je daarnaast met zoveel zaken bezig, dat besluiten en voorstellen uit de vaderlandse politiek je waarschijnlijk koud laten. Dat is ook niet erg. Je hebt immers genoeg aan je hoofd in de vorm van je weg te vinden en het erbij willen horen. Je hoeft je niet druk te maken over het meest recente verslag van de Staat van het Onderwijs, waarin onder andere naar voren kwam dat ons onderwijsniveau dalende is en er sprake is van kansenongelijkheid en segregatie. Of dat er steeds meer de nadruk ligt op excelleren in de huidige prestatiemaatschappij en er sprake is van een lerarentekort. Dit zijn namelijk grote-mensen-zaken, die in de belevingswereld van jonge scholieren er (nog) niet toe doen. Dat kan later nog lang genoeg.

Vanaf nu is het wel de taak van alle onderwijsmensen om samen met de ouders ervoor te zorgen dat de tekst op de VVN-borden langs de weg, naast het bevorderen van veiligheid in het verkeer, bovenal synoniem mag staan voor het maken van mooie herinneringen. Voor nu. Maar vooral ook voor later.